A priste dikush një rezultat tjetër? Aleksandar Vuçiç, një gjigant me fytyrë bebeje, fitoi zgjedhjet. Presidenti i vjetër është presidenti i ri. E cilësojnë si autokrat apo drejtor të “demokracisë hibride” dhe në këtë mënyrë tentojnë ta delegjitimojnë – por receta e suksesit të këtij njeriu të fuqishëm që prej dhjetë vitesh ecën nga funksioni në funksion qëndron tek ekonomia.
Brezi i ri shpesh ulet në valixhe të mbushura, nëse nuk kanë qenë prej kohësh në Vjenë apo Frankfurt. Ata që mbeten rrallë kanë ndonjë gjë kundër Vuçiçit. GDP-ja e Serbisë për frymë është rritur me 40 për qind të lakmueshme në pesë vitet e fundit. Papunësia ka rënë, borxhi i qeverisë është mbajtur brenda kufijve, rezervat valutore janë të bollshme, shkruan Deutsche Welle.
Fitore pa ideologji
Padyshim që funksionon sepse ndihet në frigorifer dhe në llogarinë bankare. Vuçiçi, stabilokrati i mallkuar që shtyp mediat, ndan punët sipas teserës së partisë dhe kontrollon policinë, shërbimin sekret dhe gjyqësorin, si dhe nuk i fitoi asnjëherë zgjedhjet me patos nacionalist, përkundrazi.
Politika e Vuçiçit është pa ideologji. SNS-ja e tij është një lëvizje “catch all”, e cila tejkalon gjithçka dhe këdo. Ai e ktheu opozitën në xhuxha dhe i margjinalizoi nacionalistët ekstremë – të paktën deri në këto zgjedhje, kur disa prej tyre festojnë rikthimin e tyre në parlament. Programi SNS quhet Vuçiç, e vetmja ideologji është pushteti.
Por tani ai duhet të vendosë: Brukseli apo Moska? Afërsia e Beogradit me Moskën, e cilësuar shpesh si “dashuri patologjike”, po kalon një provë të vështirë gjatë luftës në Ukrainë.
Çështja e identitetit
“Falini, sepse nuk dinë çfarë duan”, mund të parafrazohet. Vuçiç, ashtu si Tito në të kaluarën, xhonglon mes Lindjes dhe Perëndimit. Nga rusët, si të thuash, miqtë më të mirë, gazi vjen me një çmim miqësor, por Beogradi ka 15 vjet që merr alimentacion nga Brukseli – deri tani tre miliardë euro. Hyrja në BE është negociuar për tetë vjet, në mënyrë joshëse të ngadaltë.
Pikërisht në këtë pikë vjen era nga pas për negociatat e dekurajuara të anëtarësimit. Lufta në Ukrainë ktheu gjithçka përmbys.
Për vite me radhë, Brukseli ka përsëritur me durim kërkesat e tij pa pushim në drejtim të vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe tani ka hapur dyert e BE-së. Befas nuk bëhet fjalë më për shtetin e së drejtës, mediat e lira dhe luftën kundër korrupsionit. Tani vendet e Ballkanit – veçanërisht Serbia – duhet të mbrohen nga orekset e Putinit. Por fillimisht Beogradi duhet të vendosë.
Një kritikë e vakët ndaj Moskës
Miqtë sllovenë janë të dashur dhe të çmuar për Beogradin. Vëllezërit ortodoksë prej kohësh e kanë bllokuar pranimin e Kosovës në OKB. Beogradi ende nuk ka hequr dorë nga i ashtuquajturi “djep i serbizmit”, ndonëse ka kohë që është i pavarur, gjë që pranohet nga gjysma e vendeve të botës.
Nuk është çudi, pra, që Vuçiç po mbështet në heshtje rezolutat e OKB-së kundër Moskës. Ai hodhi poshtë sanksionet, por atëherë rregullat e fushatës zgjedhore në Serbi ishin në fuqi. Tani votat janë numëruar, Vuçiç i fuqishëm ka marrë mbështetje.
Tani e tutje, pyetja e vetme është se çfarë do të ndodhë me këtë mbështetje? Sulmi i Rusisë ndaj Ukrainës hapi një ofertë zbritjeje për Beogradin nga Brukseli. Është një shans historik. Serbia duhet të jetë evropiane dhe evropiane. Kjo do të ishte mirë për të gjithë rajonin.
