Animi i Kinës drejt Moskës, i cili u riafirmua në prag të pushtimit rus të Ukrainës, tani mund të duket kulmi i marrëzisë.
Por Kina ka një rekord fitimesh, pavarësisht basteve për humbësit.
Ndërsa bota pyet se si mund t’i menaxhojë Kina marrëdhëniet me Rusinë pas pushtimit të egër të presidentit rus Vladimir Putin, duhet të shohim sesi Kina është sjellë me disa “humbës” të tjerë.
Kina ‘përqafoi’ jo vetëm regjimet autokrate, por ndoshta më mizorët në planet, duke përfshirë dinastinë e Kim në Korenë e Veriut, Kmerët e Kuq në Kamboxhia dhe junten ushtarake në Mianmar.
Komunistët e Koresë së Veriut e kanë kthyer vendin e tyre në një gulag të madh. Themeluesi i dinastisë Kim Il-Sung pushtoi jugun në vitin 1950, duke shkaktuar një luftë të tmerrshme civile që la të vdekur 5 milionë koreanë. Shteti komunist i sapolindur i Maos e shpëtoi Korenë e Veriut nga disfata duke dërguar valë “vullnetarësh” për të zmbrapsur kundërsulmin e SHBA-së, Koresë së Jugut dhe OKB-së. Kina ka qenë aleati i Koresë së Veriut që atëherë.
Mijëra “ekspertë” kinezë ndihmuan nihilistët Khmer Rouge nga 1975 deri në 1979 ndërsa politikat e Kmerëve të Kuq çuan në vdekjen e 1.7 milion kamboxhiane, mbi një të pestën e popullsisë kamboxhiane. Nuk ka asnjë provë se kinezët kanë marrë pjesë në masakër. Por ndihma e Pekinit e mbajti në këmbë regjimin e Kmerëve të Kuq.
Kina mbështet juntën ushtarake të Mianmarit, edhe pse gjeneralët kryen atë që Sekretari i Shtetit i SHBA Antony Blinken dhe të tjerët e kanë karakterizuar si gjenocid kundër pakicës myslimane Rohingya.
Dikush mund të mendojë se mbështetja e Kinës për regjimet e urryera do të ishte në disavantazh të Pekinit. Por Kina ka të ngjarë të shohë sukses strategjik:
Lidhjet me juntën e Mianmarit sigurojnë akses në burime – dhe shmangen nga keqtrajtimi i Kinës ndaj popullsisë së saj myslimane.
Kina përfiton nga këto marrëveshje me djallin nëpërmjet durimit strategjik, kur është koha e duhur. Partia Komuniste Kineze e shikon politikën e jashtme përmes një lenteje thjesht pragmatike.
Lidhja e tij nuk është me liderët individualë, por me përfitimet strategjike që sjellin marrëdhëniet.
Animi i Kinës drejt Rusisë së Putinit është një bast kaq strategjik. Kina mbështet një Rusi autokratike si një gjemb në anën e Amerikës dhe Perëndimit, kundër çdo sfide ndaj pretendimit të Partisë Komuniste Kineze për udhëheqje dhe një burim nafte shumë të nevojshme.
Siç tha ish-zyrtari i Departamentit të Shtetit, Daniel Russel, “Gjerësia dhe thellësia në rritje e bashkëpunimit kino-rus i ka rrënjët në pragmatizëm të plotë, jo në ideologji…. Rusia dhe Kina po bëjnë kauzë të përbashkët për të mbrojtur më mirë interesat e tyre përkatëse dhe sistemet e tyre autoritare nga presioni perëndimor.”
Ambasadori kinez në Uashington, Qin Gang shkroi më 17 mars se Kina e bazoi qasjen e saj ndaj Ukrainës (jo pushtimin e Rusisë në Ukrainë) në: mbështetjen për Kartën e OKB-së, respektimin e sovranitetit dhe integritetit territorial, dhe duke marrë seriozisht “shqetësimet legjitime të sigurisë…”.
Nuk ka gjasa që kjo të parashikojë një ndryshim strategjik nga Kina në luftën e përgjakshme të Putinit.
Kinezët me sa duket as nuk do të bllokojnë, as do ta dënojnë pushtimin brutal të Rusisë, por duan të sugjerojnë një distancë retorike nga mizoritë e Moskës.
Kina nuk është e vetmja në mbështetjen e regjimeve të till. Shtetet e Bashkuara kanë mbështetur një sërë regjimesh autoritare dhe liderë të tmerrshëm gjatë viteve. Por SHBA-ja tregon pendim, ndryshon drejtim. Kina ka mbështetur më të keqen nga më të këqijat, pa u penduar.
Udhëheqësi i Kinës Xi Jinping mund të pendohet për mbështetjen e tij “pa kufij” ndaj Putinit, por vetëm sepse Rusia ka hasur në rezistencë të ashpër dhe ka nxitur Perëndimin nën udhëheqjen e SHBA.
Llogaritja strategjike afatgjatë e Pekinit për Rusinë ka të ngjarë të mos ndryshojë dhe Pekini do të zbatojë të njëjtin durim strategjik, mungesë pendimi dhe fleksibilitet përfundimtar ndaj Rusisë që i ka shërbyer në të kaluarën.
Putini nuk duhet të ngushëllohet.
Nëse Kina ndryshon qëndrimin e saj për mbështetjen për Rusinë, nuk do të jetë nga neveria për egërsinë e Putinit.
Nuk është personale, Vladimir. Është biznes.
Mark C. Storella është profesor i praktikës së diplomacisë në Shkollën e Studimeve Globale Frederick S. Pardee në Universitetin e Bostonit dhe më parë ka shërbyer si diplomat amerikan për tre dekada.
Burimi: The Hill
